ഡൽഹി തിരഞ്ഞെടുപ്പ് ഫലങ്ങൾ

ഫെബ്രുവരി 13, 2025

ഡൽഹി നിയമസഭാ തെരഞ്ഞെടുപ്പിൽ ബിജെപി 48 സീറ്റുകൾ നേടി വിജയിച്ചു, 45.6 ശതമാനം വോട്ടുകൾ നേടി. ആം ആദ്മി പാർട്ടി (എഎപി) 22 സീറ്റുകൾ നേടി, 43.6 ശതമാനം വോട്ടുകൾ നേടി. രണ്ടും തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം വെറും 2 ശതമാനം മാത്രമായിരുന്നു, പക്ഷേ അത് ബിജെപിക്ക് 40 സീറ്റുകൾ കൂടുതലായി നേടി.

ഡൽഹി നിയമസഭാ തെരഞ്ഞെടുപ്പ് ഫലത്തെ വ്യത്യസ്ത കാഴ്ചപ്പാടുകളിൽ നിന്ന് വീക്ഷിക്കുകയും വിശകലനം ചെയ്യുകയും ചെയ്യുന്നു. 27 വർഷത്തെ നീണ്ട ഭരണത്തിന് ശേഷം ബിജെപി ഡൽഹിയിൽ വിജയം നേടിയത് പാർട്ടിക്കും മോദി സർക്കാരിനും ഉത്തേജനം നൽകിയിട്ടുണ്ട് എന്നതിൽ സംശയമില്ല. അതേസമയം, പത്ത് വർഷത്തെ ഭരണത്തിന് ശേഷം ആം ആദ്മി പാർട്ടിയുടെ പരാജയം ഒരു പ്രത്യേക രീതിയിൽ വ്യാഖ്യാനിക്കപ്പെടുന്നു. കോർപ്പറേറ്റ് മാധ്യമങ്ങളും ഭരണകൂട അനുകൂല വ്യാഖ്യാതാക്കളും ഉന്നയിക്കുന്ന പ്രധാന അഭിപ്രായം, ആം ആദ്മി പാർട്ടിയെ അവരുടെ കുറ്റങ്ങൾക്കും അവഗണനകൾക്കും വോട്ടർമാർ ശിക്ഷിച്ചുവെന്നാണ്.

'അഴിമതിക്കെതിരായ ഇന്ത്യ' പ്രസ്ഥാനത്തിൽ ഉത്ഭവിച്ച ആം ആദ്മി പാർട്ടി ഇപ്പോൾ അഴിമതി ആരോപണങ്ങളാൽ മലിനീകരിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നുവെന്നും അതിന്റെ നേതാവായ അരവിന്ദ് കെജ്‌രിവാളിന്റെ പ്രതിച്ഛായ മലിനമായിരിക്കുന്നുവെന്നും പറയപ്പെടുന്നു. ആദ്യത്തെ പൂർണ്ണ ഭരണകാലത്ത് ദരിദ്ര വിഭാഗങ്ങളുടെ ക്ഷേമത്തിനായി വിവിധ വാഗ്ദാനങ്ങൾ ആം ആദ്മി പാർട്ടി പാലിച്ചു എന്നതാണ് മറ്റൊരു ജനപ്രിയ പല്ലവി - ഒരു കുടുംബത്തിന് 200 യൂണിറ്റ് വരെ സൗജന്യ വൈദ്യുതി; സൗജന്യ ജലവിതരണം, മൊഹല്ല ക്ലിനിക്കുകൾ സ്ഥാപിക്കൽ, സർക്കാർ സ്കൂളുകളുടെ നവീകരണം. എന്നാൽ രണ്ടാം ടേമിൽ, സ്ത്രീകൾക്ക് സൗജന്യ ബസ് യാത്രകൾ ഏർപ്പെടുത്തിയതൊഴിച്ചാൽ, ആം ആദ്മി സർക്കാർ പ്രകടനം കാഴ്ചവയ്ക്കുന്നതിൽ പരാജയപ്പെട്ടു. ലെഫ്റ്റനന്റ് ഗവർണറും ആം ആദ്മി സർക്കാരും തമ്മിലുള്ള തർക്കവും ഒരു കാരണമാണെന്ന് പറയപ്പെടുന്നു, പക്ഷേ കുറ്റം ഇരു പാർട്ടികളെയും കുറ്റപ്പെടുത്തുന്ന പ്രവണതയാണ് കാണപ്പെടുന്നത്.

അങ്ങനെ, വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന ഭരണവിരുദ്ധ വികാരം ആം ആദ്മി പാർട്ടിക്കും ബിജെപിക്കും തിരഞ്ഞെടുപ്പ് തിരിച്ചടിയായി മാറിയെന്നും മോദിയുടെ ഉറപ്പുകൾ ലഭിക്കുമെന്നും ഇരട്ട എഞ്ചിൻ സർക്കാരിന് ജനങ്ങളുടെ പിന്തുണ ലഭിച്ചെന്നും നിഗമനത്തിലെത്തുന്നു.

ആം ആദ്മി സർക്കാരിന്റെ രണ്ടാം ടേമിൽ (2020-25) ചില പ്രധാന വാഗ്ദാനങ്ങൾ നിറവേറ്റാൻ അവർക്ക് കഴിഞ്ഞിട്ടില്ല എന്നത് ശരിയാണ്. റോഡുകൾ, അഴുക്കുചാൽ, മാലിന്യ നിർമാർജനം, ജലവിതരണം തുടങ്ങിയ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളുടെ തകർച്ചയെക്കുറിച്ച്, പ്രത്യേകിച്ച് മധ്യവർഗങ്ങൾക്കിടയിൽ, അതൃപ്തിയുണ്ട്. ആം ആദ്മി പാർട്ടിയുടെ പ്രത്യയശാസ്ത്രപരമല്ലാത്ത സമീപനത്തിന്റെ ഇരയായി മാറിയിരിക്കുന്നു, അത് അവരുടെ കൈയെഴുത്തുപ്രതിയാക്കി മാറ്റി. ഹിന്ദു മത പ്രതീകാത്മകതയെയും വികാരങ്ങളെയും നിരന്തരം ആകർഷിക്കുന്നതിലൂടെ ബിജെപിയുടെയും ആർഎസ്എസിന്റെയും ആക്രമണാത്മക ഹിന്ദുത്വ രാഷ്ട്രീയത്തെ ഇല്ലാതാക്കാൻ ശ്രമിച്ചു. ആക്രമണത്തിനിരയായ മുസ്ലീം ന്യൂനപക്ഷങ്ങളെ പിന്തുണയ്ക്കുന്ന സ്ഥിരമായ നിലപാട് സ്വീകരിക്കുന്നതിൽ നിന്ന് എഎപി നേതൃത്വം ശ്രദ്ധാപൂർവ്വം വിട്ടുനിന്നു. ആം ആദ്മി സർക്കാർ കൂടുതൽ കൂടുതൽ അപ്രാപ്യമായിത്തീർന്നു, തൊഴിലാളികൾ, അധ്യാപകർ, വിദ്യാർത്ഥികൾ എന്നിവരുൾപ്പെടെ വിവിധ വിഭാഗങ്ങളുടെ പരാതികൾ കേൾക്കാൻ കഴിയാതെ പോയി.

ഒടുവിൽ, ശുദ്ധവും അഴിമതിരഹിതവുമായ പാർട്ടി എന്ന എഎപിയുടെ പ്രതിച്ഛായയ്ക്ക് മങ്ങലേറ്റത് മോദി സർക്കാർ കള്ളക്കേസുകൾ കെട്ടിച്ചമച്ചതു കൊണ്ടല്ല, മറിച്ച് മുഖ്യമന്ത്രിയുടെ വസതിയുടെ ചെലവേറിയ നവീകരണത്തിലൂടെയാണ്. ബിജെപിയുടെ 'ശീഷ് മഹൽ' പ്രചാരണത്തിന് ഒരു വിഭാഗം വോട്ടർമാരിൽ നിന്ന് അനുരണനങ്ങൾ ലഭിച്ചു.

ഇതെല്ലാം അംഗീകരിച്ചിട്ടും, തിരഞ്ഞെടുപ്പ് ഫലത്തിലെ പ്രധാന ഘടകം - മോദി സർക്കാരും ആം ആദ്മി സർക്കാരിനും അതിന്റെ നേതൃത്വത്തിനും നേരെയുള്ള ബിജെപിയുടെ ഏകപക്ഷീയമായ ആക്രമണം - ഇപ്പോഴും കുറച്ചുകാണപ്പെടുകയോ അവഗണിക്കപ്പെടുകയോ ചെയ്യുന്നു. ദേശീയ തലസ്ഥാന പ്രദേശത്ത് സംഭവിച്ചത് സ്വതന്ത്ര ഇന്ത്യയുടെ ചരിത്രത്തിൽ അഭൂതപൂർവമാണ്.

ഭരണഘടനാ വിരുദ്ധമായ മാർഗങ്ങളിലൂടെ കേന്ദ്രം സംസ്ഥാന സർക്കാരിനെ പിടിച്ചെടുക്കുകയായിരുന്നു. 1991-ൽ പാസാക്കിയ നിയമപ്രകാരം, ലഫ്റ്റനന്റ് ഗവർണർ വഴി പോലീസ്, ക്രമസമാധാനം, ഭൂമി എന്നിവ കേന്ദ്ര സർക്കാരിന്റെ പരിധിയിൽ കൊണ്ടുവരുന്നതിലൂടെ ഡൽഹി സർക്കാരിന് അതിന്റെ അധികാരങ്ങൾ പരിമിതപ്പെടുത്തി. എന്നാൽ 2020-ലെ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ ആം ആദ്മി പാർട്ടിയെ പരാജയപ്പെടുത്താൻ കഴിയാതെ, ഡൽഹി സർക്കാരിൽ നിന്നും മന്ത്രാലയത്തിൽ നിന്നും ഭരണ സേവനങ്ങളുടെ നിയന്ത്രണം എടുത്തുകളയാനുള്ള ഒരു പൈശാചിക പദ്ധതി മോദി സർക്കാർ ആരംഭിച്ചു.

ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെ നിയമനത്തിനും സ്ഥലംമാറ്റത്തിനുമുള്ള അധികാരങ്ങൾ ലഫ്. ഗവർണർ പ്രയോഗിക്കാൻ തുടങ്ങി. മന്ത്രിമാരെ ശ്രദ്ധിക്കുന്നത് നിർത്തി, പകരം ലഫ്. ഗവർണറുടെ നിർദ്ദേശങ്ങൾക്കായി കാത്തിരിക്കുകയായിരുന്നു ഉദ്യോഗസ്ഥവൃന്ദം. ഈ ഉത്തരവിനെതിരെ ഡൽഹി സർക്കാർ സുപ്രീം കോടതിയിൽ പോയി. 2023 മെയ് മാസത്തിൽ, സുപ്രീം കോടതി ലെഫ്. ഗവർണറുടെ അധികാരങ്ങൾ റദ്ദാക്കി, പൊതുക്രമം, പോലീസ്, ഭൂമി എന്നീ വകുപ്പുകൾ ഒഴികെയുള്ള ഭരണ സേവനങ്ങളിൽ ഡൽഹി സർക്കാരിന് നിയന്ത്രണമുണ്ടെന്ന് വിധിച്ചു. ഈ വിധി കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തരമന്ത്രിക്ക് അംഗീകരിക്കാൻ കഴിഞ്ഞില്ല, ഉടൻ തന്നെ സേവനങ്ങൾ ലഫ്. ഗവർണറുടെ അധികാരപരിധിയിൽ നിക്ഷിപ്തമാക്കുന്ന ഒരു ഓർഡിനൻസ് കൊണ്ടു വന്നു. ഇത് പിന്നീട് ഡൽഹി എൻ.സി.ടി ഗവൺമെന്റ് ആക്ടിൽ ഭേദഗതിയായി ഉൾപ്പെടുത്തി.

ഈ കാലയളവിൽ, ഉദ്യോഗസ്ഥർ മന്ത്രിമാരെ ശ്രദ്ധിക്കാതിരുന്നതിനു പുറമേ, മന്ത്രിമാർ നൽകിയ നിർദ്ദേശങ്ങൾക്ക് വിരുദ്ധമായി പ്രവർത്തിച്ച ഒരു കാഴ്ച അരങ്ങേറി. ലെഫ്റ്റനന്റ് ഗവർണറും മുതിർന്ന ഉദ്യോഗസ്ഥരും മന്ത്രിമാർക്കെതിരെ കുറ്റം ചുമത്തുന്നതിൽ ഒത്താശ ചെയ്തു. ഇതിനുപുറമെ, ഒരു മുതിർന്ന മന്ത്രിയെയും ഉപമുഖ്യമന്ത്രിയെയും ഒടുവിൽ മുഖ്യമന്ത്രിയെയും അറസ്റ്റ് ചെയ്തു, അവരെയെല്ലാം ജയിലിലടച്ചു. വെള്ളം പോലുള്ള നിരവധി അവശ്യവസ്തുക്കൾ കേന്ദ്രത്തിന്റെ അധികാര കൈയേറ്റത്തിന്റെ ഇരയായി മാറി. ഉദാഹരണത്തിന്, 2024 ഫെബ്രുവരിയിൽ ഡൽഹി ജല്‍ബോർഡിനായി ഡൽഹി നിയമസഭ 3,000 കോടി രൂപ ബജറ്റ് വിഹിതത്തിൽ പാസാക്കി. ഇത് നിയമസഭ നിയമനിർമ്മാണമായി പാസാക്കിയ ബജറ്റ് വ്യവസ്ഥയായിരുന്നു. എന്നിട്ടും ധനകാര്യ സെക്രട്ടറി ഈ ഫണ്ടുകൾ ജൽ ബോർഡിലേക്ക് പോകുന്നത് തടഞ്ഞു. ഈ വിഷയത്തിൽ ആശ്വാസത്തിനായി ഡൽഹി സർക്കാരിന് സുപ്രീം കോടതിയിൽ പോകേണ്ടിവന്നു.

അങ്ങനെ, ഗവൺമെന്റിന്റെ സ്തംഭനവും മുതിർന്ന സിവിൽ സർവീസുകാരുടെ അട്ടിമറിയും ആം ആദ്മി സർക്കാരിന്റെ ബാധ്യതയായി മാറി. മോദി സർക്കാർ ചെയ്ത ഈ കുറ്റകൃത്യം ഇപ്പോൾ അവർ പണമാക്കി മാറ്റി, അതേസമയം എഎപി പ്രകടനത്തിലെ പരാജയത്തിന് വില നൽകി.

ജനാധിപത്യത്തിനും ഫെഡറലിസത്തിനും നേരെയുള്ള ബിജെപിയുടെ ഹീനമായ ആക്രമണത്തെ പരാജയപ്പെടുത്താൻ എല്ലാ മതേതര പ്രതിപക്ഷ പാർട്ടികളും ഒന്നിച്ചുചേരണമെന്ന ആഹ്വാനമായിരിക്കും ഡൽഹിയിലെ ഈ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് പോരാട്ടം എന്ന് ഒരാൾ കരുതിയിരിക്കാം. ഇത് സംഭവിച്ചില്ല, ആം ആദ്മി പാർട്ടിക്കും ജനങ്ങൾക്കിടയിൽ ഈ പ്രചാരണം ശക്തമായി കൊണ്ടുപോകാനും കഴിഞ്ഞില്ല.

ഈ തിരഞ്ഞെടുപ്പുകളിൽ കോൺഗ്രസിന്റെ നിലപാടിനെ ഇന്ത്യൻ ബ്ലോക്കിലെ മറ്റ് പാർട്ടികൾ വിമർശിക്കുന്നത് ന്യായമാണ്. എഎപിയെ പരാജയപ്പെടുത്തുന്നതിലും അവരുടെ നേതാവ് കെജ്‌രിവാളിനെ അഴിമതിക്കാരനായി മുദ്രകുത്തുന്നതിലും കോൺഗ്രസ് തിരഞ്ഞെടുപ്പ് പ്രചാരണം കൂടുതൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചു. രാഹുൽ ഗാന്ധി തന്നെയാണ് ഈ പ്രചാരണത്തിന് നേതൃത്വം നൽകിയത്. കഴിഞ്ഞ നിയമസഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ 4.26 ശതമാനം മാത്രം നേടിയ കോൺഗ്രസ് പാർട്ടി നിയമസഭയിലെ 70 സീറ്റുകളിലും മത്സരിക്കേണ്ടിയിരുന്നില്ല, അന്ന് എഎപിയുമായി ഒരു ധാരണയും ഉണ്ടാകാൻ സാധ്യതയില്ലായിരുന്നു. എഎപിയുടെ പരാജയത്തിന് പ്രധാന കാരണം അതിൽ നിന്നുള്ള വലിയ മാറ്റമാണെങ്കിലും, എഎപി പരാജയപ്പെട്ട 13 സീറ്റുകളിൽ കോൺഗ്രസ് പരാജയത്തിന്റെ ഭൂരിപക്ഷത്തേക്കാൾ കൂടുതൽ വോട്ടുകൾ നേടിയെന്നതും ഒരു വസ്തുതയാണ്. എഎപി നേതാക്കളായ കെജ്‌രിവാൾ, മനീഷ് സിസോഡിയ, സൗരഭ് ഭരദ്വാജ് എന്നിവർ കോൺഗ്രസ് നേടിയതിനേക്കാൾ കുറഞ്ഞ വോട്ടുകൾക്കാണ് പരാജയപ്പെട്ടത്.

മതേതര-ജനാധിപത്യ പ്രതിപക്ഷത്തിന് ഫലം നിരാശാജനകമാണെങ്കിലും, ഏകദേശം 44 ശതമാനം വോട്ടർമാർ ആം ആദ്മി പാർട്ടിക്ക് വോട്ട് ചെയ്തു എന്നതാണ് വസ്തുത, അവരിൽ ഭൂരിഭാഗവും ദരിദ്ര വിഭാഗങ്ങളും സ്ത്രീകളുമാണ്.